آیا تابهحال افرادی را دیدهاید که فقط با استفاده از مانیتور طراحی یا تبلتشان طراحی میکنند؟ یا ممکن است دوست و رفیقی در اطرافتان باشند که با قلم روی تبلتش چیزی مینوشته. اگر برایتان سؤال شده که این طرحهای پر آبورنگ چگونه روی تبلت و گوشی نقش میبندد، جوابتان یک کلمه است: قلم لمسی. مانیتور طراحی نوعی قلم نوری است. این قلم که به انگلیسی قلم استایلوس نام دارد، مثل انگشتتان روی دستگاههایی با صفحهنمایش لمسی عمل میکند. یعنی صرفاً با قراردادن نوک استایلوس روی صفحۀ لمسی، میتوانید کارهایی چون طراحی یا یادداشتبرداری انجام دهید. در این مقاله خواهیم گفت که قلم لمسی چیست؟ چه انواعی دارد؟ تفاوتش با قلم نوری چیست و چرا باید یک قلم لمسی داشت
قلم لمسی چیست؟ آشنایی با واژه استایلوس
واژه استایلوس به ابرازی برای نوشتن روی ظروف یا علامتگذاری اشاره میکند. اگر نگاهی موشکافانه به پیشینه قلمهای لمسی فوق پیشرفته امروز بیندازیم، به مردمان میانرودان میرسیم. اینطور که معلوم است اولینبار در میانرودان بود که برای نوشتن روی کتیبههای میخی از وسیلهای مثل قلم استفاده کردند. آن قلمها اجداد همین استایلوسهای امروزی خودماناند. البته مشخصاً جنس این قلمها در آن زمان با امروز فرق داشت. گویا قلمهای آن زمان عموماً از گیاه «نی قلم» یا «فراگمیتس» ساخته میشد. این حرفها در مورد اولین تمدنی است که در تاریخ وجود داشته است. آن روزها پدرانمان از استایلوس برای نوشتن روی لوح رُسی استفاده میکردند و امروز ما با قلم لمسی میتوانیم روی لوح گوشیمان یادداشتبرداری کنیم؛ آن هم بدون اینکه لباسمان گِلی شود!
انواع قلم لمسی یا استایلوس
تکنولوژی واقعاً دنیای ما را متحول کرده است. برای هماهنگ شدن با این تحول بهتر است ابزارهای جدید را خوب بشناسیم. حالا که جواب مشخصی برای سوال قلم لمسی چیست داریم، در ادامه هدف آشنایی با انواع قلم لمسی خواهد بود. پس بهتر است این را هم بدانید که قلم لمسی انواعی دارد. فکر کنم حدسزدنش سخت نبود، نه؟ حتی پدرانمان در سالهای دور از انواع قلم استفاده میکردند: چوبی، فلزی، استخوانی و… . این روزها هم با اینکه تجهیزات ساخت استایلوسها تقریباً مشابه است، هنوز با هم تفاوتهایی دارند.
قلم لمسی فعال یا غیرفعال چیست؟
علاوه بر پاسخ به سوال قلم لمسی چیست موضوع دیگر تفاوت اصلی استایلوسهای امروزی، فعال یا غیرفعال بودن آنهاست؛ که به فناوری و قطعات بکار رفته در آن برمیگردد.
قلمهای لمسی فعال: چیزی ورای جادو
با تهیۀ قلمهای لمسی فعال (active stylus) انگار که خودکاری عادی خریده باشید؛ ولی این فقط در نگاه اول است. وقتیکه دقیقتر به این ابزار کاربردی نگاه میکنیم، متوجه امکانات مفید آن میشویم. این دسته از قلمهای لمسی، حافظه داخلی دارند. همچنین پاککن الکترونیکی دارند و از آن مهمتر نسبت به میزان فشاری که با قلم روی سطح وارد میکنید حساساند. این حساسیت به شما کمک میکند که خطوط مختلف با ضخامت متفاوت بکشید؛ یا اینکه در نوشتن یک یادداشت بتوانید بخشهایی را با اندک فشار بیشتر، برجسته کنید. در یککلام این قلمها تجهیزات الکترونیکی داخلی دارند و حتی میتوانند از طریق بلوتوث یا یک کابل به تبلت متصل شوند. بهخاطر وجود تجهیزات بیشتر هم معمولاً در اندازههای بزرگتری نسبت به قلمهای غیرفعال تولید میشوند.
قلمهای لمسی غیرفعال: معمولی و سبک
شاید برای شما نیز سوال شده باشد که قلم گوشی چیست؟ این قلمهای لمسی غیرفعال (passive stylus) تجهیزات الکترونیکی خاصی ندارند که نسبت به خودکار عادی برتری ایجاد کند. یکجورهایی این قلمها خودکارهای مخصوص صفحهنمایش لمسیاند و نباید انتظار بیشتری از آنها داشت. در مقایسه با قلمهای فعال، حافظه داخلی ندارند و از پاککن الکترونیک نیز پشتیبانی نمیکنند. حساسیت این قلمها به فشار متغیر است. برخی از آنها دقت بالاتری دارند و برخی حتی قابلیت تنظیم فشار را هم ندارند. بهخاطر عدم وجود قطعات اضافی، حجم آنها از قلمهای فعال کمتر است و واقعاً شبیه خودکارند.
استایلوس خازنی چیست؟
بیایید کمی در دنیای استایلوسهای فعال و غیرفعال ریزتر شویم. از اینجا به بعد نامهای پرکاربرد استایلوسهای فعال و غیرفعال را بیشتر برایتان شرح خواهیم داد. در قلمرو قلمهای لمسی غیرفعال، واژه «خازنی» بودن توجهمان را جلب میکند. کاربرد این نام برای این دسته از استایلوسها به نوع تکنولوژی لمسی بهکاررفته برمیگردد. ابزارهای لمسی بهطورکلی یا از تکنولوژی خازنی استفاده میکنند یا مقاومتی.
تفاوتشان در این است که در نوع خازنی، نیاز به فشار کامل صفحه نیست و با صرف نزدیک شدن نوک قلم، کارتان راه میافتد. درواقع استایلوسهای خازنی همان کار سرانگشتانتان را انجام میدهند. یعنی زمانی که سرانگشت یا نوک قلم به صفحه نزدیک میشود، میدان الکترواستاتیکی نمایشگر به هم میخورد و محل حضور نوک قلم را تشخیص میدهد. مطالبی که در اینترنت روش ساخت قلم لمسی تبلت را آموزش میدهند، از همین تکنولوژی ساده استفاده میکنند. در عوض، تکنولوژی مقاومتی نیاز به این دارد که انگشتتان را در محل موردنظر فشار دهید. این تفاوت ویژگیها باعث میشود تکنولوژی خازنی نتوانند تفاوت بین مچ دست و سرانگشت را تشخیص دهند؛ درحالیکه این مشکل در تکنولوژی مقاومتی اتفاق نمیافتد.
همانطور که دیدید، استایلوسهای خازنی نهتنها به فشار حساس نیستند، بلکه توانایی تشخیص مچ دست از نوک قلم را نیز ندارند؛ بنابراین در پاسخ به سوال قلم لمسی چیست باید نوع آن ها را نیز بررسی کنیم. نوع این استایلوسها از نوع غیرفعالاند و قابلیتهای اضافهای ندارند. این قلمهای لمسی باتری نیاز ندارند و همانطور که حدس زدید، ارزانقیمتاند.
استایلوس بلوتوث چیست؟
استایلوسهای بلوتوثی درواقع نوعی استایلوس خازنیاند که قابلیت اتصال به تبلت و یا مانیتور طراحی را از طریق بلوتوث پیدا کردهاند. وقتیکه این قلم لمسی با بلوتوث تبلت جفت شود، سطح فشار را به آن دستگاه اطلاعرسانی میکند. درواقع از طریق بلوتوث محل قرارگیری استایلوس توسط تبلت تشخیص داده میشود و استایلوس سطح فشار را تعیین میکند؛ بنابراین دیگر تشخیص فشار مثل نوع خازنی کلی و مبهم نیست. بلکه دقیقتر است. این قلمها در تشخیص مچ دست از نوک قلم مشکلی ندارند.
دقت این نوع از استایلوسها متغیر است. باتوجهبه مدلی که خریداری میکنید ممکن است استایلوستان کمی بیشتر از سرانگشتتان فشار وارد کند یا اینکه دقت خیلیخیلی بالاتری داشته باشد. این تنوع و گستردگی باعث میشود دستتان در خرید استایلوس بلوتوثی باز باشد. اگر کاربرد قلم لمسی برای شما چیزی در حد طراحی و نقاشی و… است، بهتر است به سراغ قیمتهای بالاتر با دقت بیشتر بروید.
ازآنجاییکه این استایلوسها بلوتوث دارند، میتوان کلیدهای میانبر مختلفی ایجاد کرد. این باعث میشود قلم لمسی بلوتوثی کارهای بیشتری نسبت به یک قلم عادی انجام دهد. برای استفاده از این قابلیتها متکی به بلوتوثیم که آن هم نیاز به منبع تغذیه دارد؛ بنابراین یا باید قلم را شارژ کنید یا اینکه باتریها را عوض کنید. یکی از معایب قلم بلوتوثی این است که در نمایشگرهای کمتری نسبت به قلم خازنی استفاده میشود. یک قلم خازنی در هر تبلتی که نمایشگر خازنی داشته باشد کار میکند. ولی قلم بلوتوثی در تبلتی به کارتان میآید که نرمافزارهایش ارتباط از طریق بلوتوث را پشتیبانی کنند. بااینحال چندان جای نگرانی نیست چون مدلهایی که با این استایلوس سازگار باشند اصلاً کم نیستند.
چرا به جای دست باید از قلم استفاده کرد؟
خب این درست است که یک استایلوس خازنی یا بلوتوثی اگر به هدف طراحی یا کارهای مشابه نباشد چندان فرقی با سرانگشتانتان ندارد؛ پس چرا افراد روزبهروز بیشتر به استفاده از قلم لمسی جذب میشوند؟
چون وقتی از استایلوس استفاده میکنید، برخلاف استفاده از انگشتها، دیگر اثری روی صفحه باقی نمیماند. در طولانیمدت تبلتها و گوشیها پر از رد سرانگشت میشوند. خیلی از طرفداران استایلوس میگویند با خرید یک قلم لمسی ساده میتوان از این مشکل جلوگیری کرد. علاوه بر این، وقتی با انگشت کارهایمان را انجام میدهیم، امکان دارد روی صفحه خش بیندازیم؛ مخصوصاً اگر ناخنهایتان را کوتاه نکرده باشید یا کلاً اهل ناخن بلند باشید.
بهغیراز سهولت استفادهٔ قلم لمسی بهجای انگشت، دقت کارهایتان هم با قلم بالاتر میرود. احتمالاً برای شما هم زیاد اتفاق افتاده که موقع چت کردن بهخاطر نزدیک بودن حروف به هم، کلماتتان را قر و قاتی بنویسید. قلم لمسیای که یک نوک خوب و دقت کمی بالاتری از انگشت داشته باشد، این مشکل را به حداقل میرساند. در تایپ کردن یا رفتن از این صفحه به آن صفحه، کارتان راحتتر انجام میشود.
مقایسه قلم نوری با قلم لمسی| کدام را نتخاب کنیم؟
حتماً در کنار نام قلم لمسی، اسمی هم از قلم نوری شنیدهاید. این دو محصول با وجود مشابهت نامشان، تفاوتهای زیادی دارند. تفاوتهایی که به آنها دوکاربرد جدا بخشیده است. در ادامه چندمورد را بررسی میکنیم. اگر دوست دارید به صورت مفصل از این تفاوتها سردربیاورید، مطلب «تفاوت قلم نوری و قلم لمسی در چیست؟ | Light pen یا Stylus؟» برای شماست.
یک: مقایسه قلم نوری با قلم لمسی در کارایی
قلم لمسی مانند یک خودکار است. خودکاری که میتوانید هرجایی ببرید و روی هر سطح لمسی از گوشی و تبلت تا لپتاپ (اگر مانیتورش لمسی باشد) استفاده کنید. اما قلم نوری اینطور نیست. قلم نوری در کنار قلم، یک صفحه لمسی هم دارد. به عبارتی، بخش مهمی از قلم نوری را کیفیت و کمیت این صفحه تشکیل میدهد. درحالیکه در قلم نوری، اهمیت با خود قلم است.
روشن است که نبود صفحه لمسی در کنار قلم لمسی، باعث کاهش قیمت آن نسبت به قلم نوری میشود. هرچند قلمهای لمسی حرفهای، قیمت کمی ندارند.
دو: تفاوت قلم نوری با قلم لمسی در قیمت
قلمهای لمسی معمولاً وابسته به سطحی هستند که روی آن کشیده میشوند. هرچند خودشان هم میتوانند فناوری جدیدی داشته باشند، اما اگر سطح لمسی شما چندان حساس نباشد، تجربه کاربری خوبی نخواهید داشت.
در مقابل، در قلم نوری شما میتوانید با یک انتخاب مناسب، صفحه لمسی خوبی داشته باشید و طرحهایتان را با دقت دلخواه ثبت کنید. نبود این محدودیت باعث شده تا قلم نوری محصولی کاملتر و البته محبوبتر از قلم لمسی باشد. چراکه با وجود قلم نوری میتوان کارهای متنوعتری را سامان داد.
همین تفاوت در کارایی باعث شده تا تفاوت مهمی در قیمت ایجاد شود. اگر قلمهای لمسی حرفهای را که معمولاً برای لپتاپهای لوکس یا گوشیهای بالارده تولید میشوند نادیده بگیریم، در میان محصولات متوسط و معمولی، قیمت قلم نوری بالاتر از قلم لمسی است.
سه: تنوع و کیفیت قلمهای نوری
قلم لمسی بعد از مدتی آنچنان مورد استقبال واقع نشد. زیرا کاربران اغلب لمس با انگشت را به استفاده از قلم مجزا ترجیح میدادند. طبیعی هم بود. در دسترس بودن همیشگی انگشت ما کجا و استفاده از یک قلم لمسی مخصوص کجا! همین امر باعث شد که کاملاً از میدان رقابت به در شود و شرکتهای تکنولوژی دیگر چندان برایشان تولید قلم لمسی مهم نباشد.
اما در مقابل قلم نوری جایگاه ویژهای پیدا کرده است. بعد از عصر کرونا، شکلگیری آموزش مجازی و همینطور استفادههای متنوع آن در طراحی دیجیتال باعث شده تا محبوبیت این محصول دوچندان شود. همین موضوع است که باعث شده تنوع محصولات قلم نوری در بازار زیاد باشد و شما بتوانید با خیال راحت گزینه مناسبتان را پیدا کنید.
توجه داشته باشید وقتی محصولی وارد رقابت میشود، کیفیتش هم روزبهروز بهتر میشود. شرکتها با بهبود کیفیت قلمهای نوری سعی دارند تا رضایت مشتری را جلب و فروش خود را افزایش دهند. حالا قلم نوری متنوع را بگذارید کنار قلم لمسی که تقریباً از میدان بهدر رفته و جز چندشرکت مطرح و با کاربری خاص، تنوعی در قلم لمسی مشاهده نمیشود.
سخن آخر
استایلوس یا قلم لمسی ابزاری جانبی برای گوشی یا تبلت شماست که استفاده از آن به نگهداری بهتر نمایشگر کمک میکند. اگر شما یک طراح باشید، احتمالاً دلیل کافی برای درنظرگرفتن استایلوس در سبد خریدتان دارید ولی شاید مدلهایش مانند Apple Pen ، Logiteck ، Surface Pen , …را نمیشناسید. قلمهای لمسی انواع فعال و غیرفعال دارند. نوع فعال به فشار حساس است و قابلیتهای جانبی بیشتری نسبت به یک قلم عادی دارد؛ بنابراین اگر بهعنوان طراح دنبال دقت بالاترید، به نوع فعال و بلوتوثی بیشتری فکر کنید. اگر صرفاً قرار است با قلمتان یادداشتبرداری کنید یا اصلاً هیچ کار خاصی جز کارهای عادی با آن ندارید، نیاز نیست سراغ مدلهای پرزرقوبرق بروید. یک قلم لمسی خوب، قلمی است که با توجه به نیازهای شما و نمایشگر مورداستفادهتان انتخاب شده باشد.
آیا سؤالی درمورد قلمهای لمسی دارید که در این مطلب از آن حرفی نزده باشیم؟ در بخش نظرات حتماً برایمان بنویسید.
تشکر
ارادت.
باسلام و خسته نباشید من یه سوال داشتم میخواستم بدونم قلم استایلوس با قلم لمسی چه فرقی داره؟ و چه مزیت هایی نسبت به هم دارند
سلام و عرض ادب دوست عزیز
خیر قلم لمسی و قلم استایلوس تفاوتی با یکدیگر ندارند؛ درواقع قلم لمسیبه انگلیسی قلم استایلوس نام دارد.
با سلام و سپاس از توضیاحت مفید و کاربردی
آیا این قلم ها روی تاچ پد لپ تاپ های غیرلمسی هم کار میکنند؟
سلام.
نه متاسفانه. قلمهای لمسی فقط روی دستگاههایی جواب میدن که خودشون هم صفحه LCD لمسی داشته باشن. مثل گوشیهای هوشمند یا تبلت.
سلام ممنون از مطالب مفیدتون .لطفا راهنمایی بفرمایید برای گوشی سامسونگ گالکسی۱۴ چهنع قلمهاییقابل استفاده است ؟ممنون از اینکه وقت گذاشتید