در سال‌های اخیر آموزش مجازی رشد چشمگیری داشته است. اما به‌دلیل نوپا بودن، چالش‌های بسیاری در این زمینه وجود دارد. یکی از چالش‌های جدی برای معلمان، جایگزینی تخته‌سیاه و وایت‌برد با قلم نوری است. مشکل این‌جاست که تعدادی از بسترهای تدریس آنلاین از قلم نوری پشتیبانی نمی‌کنند و کار را برای معلمان و اساتید سخت کرده‌اند. در این مواقع باید به سراغ نرم افزار تدریس با قلم نوری رفت. در این مقاله چند نمونه از نرم افزارهای محبوب تدریس با قلم نوری را معرفی می‌کنیم.
انواع نرم افزار تدریس با قلم نوری
یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین معیارهای انتخاب برنامه و فضای آموزش مجازی، در دسترس و همگانی بودن آن است. برای استفاده از این برنامه‌ها نیاز به سخت‌افزار خاصی نیست و اغلب به‌طور رایگان در اختیار کاربران قرار می‌گیرند. رایانه شخصی یا تلفن‌همراه و اینترنت پرسرعت تنها امکاناتی است که برای استفاده از این نرم‌افزارهای تدریس نیاز است.
در حالت‌کلی بسترهای آموزش مجازی را میتوان به دو دسته تقسیم کرد:
- نرم‌افزارهایی که روی رایانه، تلفن‌همراه و تبلت نصب می‌شوند.
- سایتها و پلتفرمهای آنلاین
برنامه‌های برگزاری کلاس مجازی
یکی از راه‌های تدریس مجازی نصب نرم‌افزار و اپلیکیشن روی رایانه و تبلت است. با برگزاری کلاس آنلاین در بستر نرم‌افزار بهتر میتوان میزان صدا و تصویر را کنترل کرد. در ادامه نرم‌افزارهایی با قابلیت استفاده از قلم‌نوری را معرفی می‌کنیم.
بهترین نرم افزارها برای نوشتن با قلم نوری کدام اند؟
کلاس های تدریس مجازی چند سالی است که در جامعه آموزشی کشور رونق پیدا کرده اند. دانشجویان و دانش آموزان نیز معمولا به دلیل راحتی حضور در کلاس های آنلاین، تنوع در انتخاب اساتید برتر از سراسر کشور و امکاناتی مثل ضبط دوره از برگزاری این نوع کلاس ها استقبال می کنند.
اما تدریس آنلاین برای اساتید و معلمان همواره با چالش هایی روبه رو بوده است. در کلاس های حضوری برای نوشتن مباحث درسی و ارائه به دانشجویان یا دانش آموزان از از تخته وایت برد استفاده می شود. که البته در کلاس های آنلاین هم قابل استفاده است. اما بهترین و بی دردسرترین راه برای آموزش دیجیتال استفاده از قلم نوری است.
شما می توانید تنها با تهیه یک قلم نوری با قیمت مناسب و استفاده از یک نرم افزار قلم نوری محتواهای مورد نظر خود را با دانش آموزان یا دانشجویان به اشتراک بگذارید. نرم افزار قلم نوری برای اندروید یا IOS، همچنین وب سایت ها و نرم افزارهایی که قابلیت نصب روی ویندوز را دارند به شما این امکان را می دهند تا طی تماس تصویری اطلاعات خود را روی یک بوم سفید دیجیتالی یادداشت کنید. دانش آموزان نیز از طریق این بوم مجازی می توانند اطلاعات را مشاهده کرده و حتی با استفاده از ابزارهای ضبط صفحه محتوای هر کلاس را ضبط نمایند.
در ادامه به معرفی بهترین نرم افزارها برای نوشتن با قلم نوری (نرم افزار قلم برای اندروید، نرم افزار قلم برای IOS، نرم افزار قلم برای ویندوز) می پردازیم.
1. مجموعه نرم‌افزارهای آفیس
برنامه PowerPoint ،Exel، Word، OneNote، AcrobatReader و… برای ارائه مطالب و آموزش مجازی مناسب هستند. همچنین میتوان به عنوان وایت‌برد نیز از آن‌ها استفاده کرد.
قابلیت‌های استفاده از MS Office و AdobeReader به شرح زیر است:
- اشاره و برجسته کردن محتوا
- دست‌خط و حاشیه‌نویسی
- طراحی و ترسیم
- ایجاد نمودار و نوشتن فرمول
- و ..
نکته دیگر اینکه برخی از نرم‌افزارهای آفیس را به صورت آنلاین نیز می‌توانید داشته باشید. گوگل‌شیت، گوگل‌داک و موارد دیگر جایگزین‌های خوبی برای نرم‌افزارهای نصبی هستند.
2. برنامه OpenBoard؛ تخته‌سیاه هوشمند
برنامۀ اوپن‌برد برنامه‌ای رایگان و با رابط کاربری بسیار ساده است. این برنامه شبیه‌ساز تخته‌سیاه کلاس درس بوده و مدرس میتواند با استفاده از قلم‌نوری و این تخته هوشمند مجازی به راحتی به تدریس بپردازد.
قابلیت‌های این تخته وایت‌برد مجازی شامل نکات زیر است:
- حاشیه‌نویسی
- طراحی
- ضبط جلسات
- تخته‌سیاه دیجیتال
- و…
3. نرم افزار Zoom ؛ برگزاری کلاس‌های حداکثری
برنامه زوم، یک نرم افزار تدریس با قلم نوری است. این برنامه قابلیت تشکیل کلاس مجازی بزرگ با ظرفیت حداکثر 1000 نفر را دارد. نرم‌افزار زوم رابط کاربری بسیار ساده‌ای داشته و برای استفاده از آن نیاز به حساب کاربری نیز نخواهید داشت. نکته دیگر اینکه زوم نرم‌افزار کم‌حجمی بوده و با اغلب سیستم‌عامل‌ها نظیر ویندوز، مک، لینوکس، اندروید و ios سازگار است.
از دیگر قابلیت‌های این برنامه میتوان به گزینه‌های زیر اشاره کرد:
- برگزار کردن وبینار آموزشی
- کنفرانس‌های صوتی و تصویری
- ذخیره کردن جلسات
- چت و گفتگوی نوشتاری
- تخته وایت‌برد مجازی
- اشتراک‌گذاری Desktop
- اشتراک‌گذاری فایل‌های مختلف از جمله: Word، PowerPoint، Pdf و…
4. برنامه Skype؛ معروف‌ترین برنامه تماس تصویری
اسکایپ یکی از قدیمی‌ترین و معروف‌ترین برنامه‌های تماس تصویری است؛ که برای برگزاری کلاس درس نیز کاربرد دارد. این نرم‌افزار رایگان بوده و امکان برگزاری جلسات تصویری تا 50 نفر را دارد. همچنین نرم‌افزار اسکایپ با سیستم‌عامل‌های ویندوز، مک، ios و اندروید سازگار است. یکی از دلایل محبوبیت این برنامه، رابط کاربری بسیار سادۀ آن است.
دیگر امکانات اسکایپ عبارتند از:
- چت نوشتاری
- برگزاری میتینگ‌های صوتی و تصویری
- ارائه پروژه
- اشتراک‌گذاری فایل‌ها
این برنامه شاید به‌طور مستقیم برای کار با قلم نوری مناسب نباشد، اما میتواند جزء اپ‌های جانبی قرار بگیرد.
5. نرم افزار Adobe Connect؛ تعامل در کلاس مجازی
یکی از کامل‌ترین برنامه‌های تدریس آنلاین ادوبی‌کانکت است. این نرم‌افزار قابلیت آنلاین شدن همزمان 1000 نفر در یک کلاس درس را دارد. با استفاده از Adobe Connect مدرس و افراد حاضر در کلاس می‌توانند به‌صورت تعاملی با هم گفتگو کنند. این برنامه را می‌توانید روی کامپیوتر و موبایل نصب و اجرا کنید. قابلیت‌های دیگر این برنامه را در ادامه ذکر خواهیم کرد.
- چت نوشتاری
- گفتگوی صوتی و تصویری
- سفارشی‌سازی کلاس درس
- تخته وایت‌برد مجازی
- اشتراک‌گذاری فایل‌ها
- استیکر دست برای اجازه گرفتن
اگر کندی گاه‌به‌گاه ادوبی کانکت را در نظر نگیریم، میتوان آن را جزء بهترین نرم افزارهای تدریس با قلم نوری به‌حساب آورد.
6. برنامه Google Meet؛ بهترین نرم افزار تدریس با قلم نوری
استفاده از گوگل میت نیز یکی دیگر از راه‌های تدریس آنلاین است. برای شرکت در کلاس‌های مجازی این برنامه لازم است که حتماً با ایمیل وارد شوید. امکان برگزاری نظرسنجی یکی از ویژگی‌هایی است که گوگل میت را از سایر برنامه‌های مشابه متمایز می‌کند. اما این برنامه یک ایراد نیز دارد و آن هم از بین رفتن تمامی اطلاعات و فایل‌هایی است که در طول برگزاری کلاس به اشتراک گذاشته می‌شود. برای جلوگیری از بروز این مشکل ضروری است در روند کلاس، تمامی فایل‌ها را ذخیره کنید.
دیگر ویژگی‌های Google Meet را در ادامه عنوان می‌کنیم:
- قابلیت چت نوشتاری
- گفتگوی صوتی و تصویری
- اشتراک‌گذاری فایل‌های مختلف
- اشتراک‌گذاری لینک
- اشتراک‌گذاری دسکتاپ
- استیکر دست برای اجازه گرفتن
اگر از گوگل میت استفاده می‌کنید، می‌تونید از ابزار دیگر گوگل مثل JamBoard، GoogleShit و موارد دیگر نیز کمک بگیرید. با داشتن یک اکانت گوگل تمامی این موارد در دسترس شما خواهد بود و برای تدریس با قلم نوری به کارتان خواهد آمد.
7. برنامه Blackboard Collaborate؛ کامل و کاربردی
از این برنامه نیز می‌توانید به‌عنوان یک نرم افزار تدریس با قلم نوری استفاده کنید. برنامه بلک‌برد کلابریت مانند زوم و ادوبی کانکت جامع بوده و دارای ویژگی‌های زیادی است. همچنین مانند گوگل میت امکان ایجاد نظرسنجی نیز دارد. لازم به ذکر است افراد حاضر در کلاس مجازی برای گفتگوی صوتی و تصویری باید از مدرس اجازه بگیرند. پس از تأیید مدرس امکان صحبت کردن برای کاربر فراهم می‌شود.
قابلیت‌های این برنامه عبارتند از:
- تخته وایت‌برد مجازی
- اشتراک‌گذاری فایل
- چت نوشتاری
- اشتراک‌گذاری برنامه‌های لازم
پلتفرمهای تدریس مجازی با قلم‌نوری
استفاده از سایتها برای برگزاری کلاس آنلاین نیازی به نصب برنامه خاصی ندارد. شما می‌توانید با هر مرورگری از این سرویس‌ها استفاده کنید. برخی از اپلیکیشن‌ها و برنامه‌هایی که در بالا معرفی کردیم، از طریق سایت نیز دردسترس هستند. مانند گوگل میت یا اسکایپ که در نسخه‌ی وب نیز قابل استفاده هستند. علاوه بر موارد فوق، باید به اسکای روم نیز اشاره کنیم.
وب سایت SkyRoom
یکی از معروف‌ترین و کاربردی‌ترین سرویس‌های برگزاری میتینگ‌های آنلاین اسکای روم است. بسیاری از شرکت‌ها و سازمان‌ها از این پلتفرم ایرانی برای برگزاری جلسات و دوره‌های آنلاین آموزشی استفاده می‌کنند. وب‌سایت اسکای‌روم دو حالت رایگان و غیررایگان دارد که تفاوت آن‌ها در محدودیت‌ها و برخی قابلیت‌های آن است. برای استفاده از این پلتفرم روی رایانه و موبایل‌های اندرویدی کافیست از مرورگرهای معمولی استفاده کنید. اما اگر قصد استفاده از این سرویس را روی گوشی آیفون دارید، لازم است که مرورگر سافاری را نصب کنید.
از قابلیت‌های SkyRoom میتوان به قابلیت‌های زیر اشاره کرد:
- گفتگوی صوتی و تصویری
- اشتراک‌گذاری فایل‌های مختلف آموزشی
- اشتراک‌گذاری Desktop
- امکان پخش فایل‌های صوتی و تصویری
کدام نرم افزار تدریس با قلم نوری بهتر است؟
هر کدام از این برنامه‌ها قابلیت و ویژگی‌های خاصی دارند. به‌همین دلیل انتخاب آن‌ها به‌طور کامل سلیقه‌ای و باتوجه به نیاز و تعداد شرکت‌کنندگان در کلاس آنلاین است. بعضی از آن‌ها به‌طور مستقیم وایت‌برد مجازی دارند و برخی نیز با قابلیت اشتراک‌گذاری دسکتاپ و اجرای برنامه‌های جانبی می‌توانند از قلم‌نوری استفاده کنند. اگر در استفاده از قلم نوری مشکلی دارید، پیشنهاد می‌کنم سری به مقاله «نحوه کار با قلم نوری» بزنید. همچنین می‌تونید سوالات خود را در کامنت‌های این پست نیز مطرح کنید.